Na prośbę moich znajomych spoza Poznania, opisałam spacer przez miasto, aby mogli zobaczyć najważniejsze zabytki i ciekawe miejsca w ciągu jednego spaceru. Trasa spaceru tworzy prawie koło, więc możemy zacząć z dowolnego miejsca. Osoby, które przyjadą pociągiem zaczną od Dzielnicy Carskiej i zakończą Starym Browarem. Inni zaczną od Katedry a browar znajdą na Starym Rynku w jednej z wielu knajpek.
Najstarszą częścią Poznania jest Ostrów Tumski. Była tu jedna z pierwszych osad państwa Mieszka I. Ponoć na Ostrowie nie słychać hałasu z miasta, zawsze to sprawdzam jak tam jestem. W katedrze warto zobaczyć złotą kaplicę, sanktuarium krzyża łaskami słynącego, grobowce trzech królów i pięciu książąt z dynastii Piastów. Obecna katedra jest na miejscu zbudowanego w 986 roku kościoła, którego liczne fragmenty znaleziono pod nią. Za katedrą most Jordana z ”kłódkami miłości”. Ta piesza kładka nad Cybiną łączy Śródkę z Ostrowem.
Idąc w stronę Śródki na jednej z kamienic zobaczymy trójwymiarowy mural „Opowieść śródecka z trębaczem na dachu i kotem w tle”. Mural przedstawia istniejący niegdyś w tym miejscu budynek - ten niewielki zielony domek, w którego drzwiach stoi rzeźnik. Z kolei hejnalista siedzący na dachu ma przypominać o nieistniejącym już Śródeckim ratuszu, z którego trębacz grał hejnał. Jeździec na koniu z białym orłem na tarczy to ojciec Przemysła I Władysław Odonic - książę Wielkopolski, który nadał prawa miejskie Śródce w 1231 roku.
Wracamy w stronę katedry i przez most kierujemy się do Chwaliszewa. Przechodzimy na drugą stronę ulicy i prosto wchodzimy na teren gdzie spalono pierwszą czarownicę w Poznaniu, za to, że zniszczyła czarami piwo z browarów. Kiedyś Chwaliszewo było osobną wyspą. Teraz jest nazywana poznańską Wenecją. Jest tam też ulica Wenecjańska i piękny mural na wejściu do zagospodarowanego terenem spacerowym starego koryta Warty.
Idąc prosto dochodzimy do ulicy Garbary i dalej do Placu Kolegiackiego, są tam archeologiczne wykopy w miejscu starej fary – Kolegiaty Marii Magdaleny, która gdyby przetrwała, byłaby jednym z najwyższych punktów Poznania. Miała 80 m wysokości czyli tyle co czerwony budynek Uniwersytetu Ekonomicznego bez masztu. Miała 18 kaplic i 52 ołtarze. Serce dzwonu z dawnej kolegiaty jest przy murze obecnej fary. Na skwerku są dwa poznańskie koziołki, które w Mikołajki przebierane są przez dzieci w świąteczne stroje.
Po lewej stronie Urząd Miasta w budynkach dawnego Kolegium Jezuickiego, którego pierwszym rektorem był ks. Jakub Wujek. W 1806 przez parę tygodni mieszkał tu Napoleon. W 1815 była tu rezydencja księcia Antoniego Radziwiłła, który pełnił funkcję namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Na dziedzińcu latem odbywa się festyn Warkocz Magdaleny. Rekordzistki mają warkocze do 140 cm.
Dalej prosto dojdziemy do Fary. Jej barokowe wnętrze zachwyca. Przy wejściu warto spojrzeć w górę na pozorne sklepienie tzw. pseudokopułę. Fara ma 11 kaplic, 16 potężnych kolumn i organy zbudowane przez najlepszego organmistrza ówczesnej Europy – Ladegasta. W każdą sobotę a latem cały tydzień bez niedziel o godz. 12.15 można posłuchać koncertów najlepszych wykonawców. Wstęp bezpłatny. A po koncercie w sobotę można zwiedzić farę z przewodnikiem. Grupy poniżej 10 osób płacą 20 zł za grupę. Powyżej 2 zł/osobę.
Wychodząc z Fary widzimy już Stary Rynek, jest to trzeci pod względem wielkości rynek w Polsce. W głównym miejscu renesansowy ratusz, który pierwotnie był gotycki. Pierwsze wzmianki o nim są z 1310 roku. Loggia i attyka w ówczesnych czasach należały do rozwiązań pionierskich. Attykę zdobi poczet królów z Dynastii Jagiellonów.W środku Wielka Sień, zwana też Salą Odrodzenia jest jednym z najpiękniejszych wnętrz renesansowych w Polsce. Na wieży zegarowej o 12.00 oczywiście trykające się 12 razy poznańskie koziołki.
Przed Ratuszem jest pręgierz. W znanej nam postaci pręgierz powstał po 1535 roku z grzywien płaconych przez zbyt strojnie ubierające się służące, jak informuje umieszczony na nim łaciński napis. Zniszczony przez upływ czasu, w okresie międzywojennym został przeniesiony do muzeum, a jego miejsce zajęła replika. Oryginał znajduje się w Muzeum Historii Miasta Poznania w Ratuszu. Kary stosowano do 1848 roku.
Te kolorowe kamieniczki to budniczki. W średniowieczu stały w tym miejscu drewniane budy, w których handlowano głównie śledziami. Z czasem właściciele bud zbudowali sobie za nimi mieszkania. Były one wąskie o szerokości budy. na elewacji domu nr 17 zobaczymy godło cechu budników przedstawiające śledzia i trzy palmy.A ta zielono-beżowa dekoracja na jednej ze środkowych kamienic to śledzie.
Za ratuszem bamberka. Figurka z 1915 roku przedstawia kobietę w charakterystycznym stroju bamberskim, z nosidłami i konwiami używanymi w winiarstwie. Basen studzienki, do którego woda spływała dwoma strumieniami, przeznaczony był na poidło dla koni, lecz korzystała z niego również ludność miasta. Miała upamiętniać przybyłych do Poznania w XVIII w. osadników z okolic Bambergu, którzy mieli zasiedlić wyludnione wojnami i zarazą wsie wokół Poznania
Obok Ratusza jest Waga Miejska Był to najważniejszy obok Ratusza budynek komunalny starego Poznania. Znajdowała się tutaj waga, która służyła do ważenia towarów kupowanych i sprzedawanych. Urzędnik, który zarządzał budynkiem i pobierał opłaty za ważenie, sprawował też nadzór nad potażnikami, czyli pracownikami fizycznymi obsługującymi wagę, którzy zorganizowani byli w osobnym cechu. Obecnie Urząd Stanu Cywilnego.
Wzniesienie za Rynkiem to Wzgórze Przemysła z zamkiem królewskim. Wzgórze to stanowiło naturalną barierę wykorzystaną w systemie obronnym miasta. Do dzisiaj wzdłuż ul. Ludgardy można zobaczyć pozostałości po podwójnych średniowiecznych murach miejskich. Tutaj odbyło się w 1341 r. wesele Kazimierza Wielkiego z Adelajdą Heską. Tutaj mieszkał król Władysław Jagiełło w czasie swoich częstych wizyt w Sanktuarium Bożego Ciała. Tu wreszcie miał miejsce hołd pruski złożony w 1493 r. przez mistrza krzyżackiego Hansa von Tiefena polskiemu królowi Janowi Olbrachtowi. W poznańskim zamku przyszła na świat królewska córka Zygmunta I Starego i Barbary Zapolyi. Wieża widokowa ma wysokość około 43 m i można z niej podziwiać panoramę Poznania. bilet do muzeum i na wieżę 12 zł, we wtorek za darmo.
Wychodzimy ze Wzgórza do ulicy Paderewskiego. Patrząc w lewo zobaczymy ciekawy budynek z monumentalnym zegarem na ścianie. Kiedyś była tu kasa miejska, potem Bank Gdański.
Kierując się w górę wchodzimy na Plac Wolności tu zaczęło się Powstanie Wielkopolskie. Przed włączeniem do miasta miejsce to nazywano Muszą Górą od właścicieli Muszyńskich. W XVI w . powstało tu tzw. Górne Miasto. W XIX w plac zasadzono drzewami i powstał park. W 1923 drzewa wycięto. Plac otoczony reprezentacyjnymi budynkami: od wschodu jest Bazar, od północy Biblioteka Raczyńskich od zachodu Arkadia a od południa Bank Włościański i Dom Brandtów.
Bazar powstał w 1838 roku dzięki inicjatywie Karola Marcinkowskiego, której celem była budowa hotelu i sklepów dla Polaków. Udziałowcami byli głównie ziemianie z Maciejem Mielżyńskim na czele. Celem spółki było podniesienie życia gospodarczego Polaków i udziałowcy zrzekli się dywidend przekazując je na cele społeczne. Browar szybko stał się ostoją polskości na terenie zaboru pruskiego.
Po prawej stronie placu Biblioteka Raczyńskich. Zbudowana przez hrabiego Raczyńskiego. Była to pierwsza publiczna książnica na ziemiach zaboru pruskiego. Przed biblioteką pomnik Higiei, której rzeźbiarz nadał rysy Konstancji Raczyńskiej. Po ukończeniu w 1840 r. budowy wodociągu, finansowanego w dużej części przez Edwarda Raczyńskiego, postawiono cztery studnie. Główną, najbardziej okazałą miała być studnia ozdobiona figurą bogini zdrowia Higiei.
Arkadia- pełniła pierwotnie rolę teatru miejskiego z salą na około 800 miejsc. 27 grudnia 1918 przed budynkiem Arkadii, podczas szturmu na zlokalizowane naprzeciwko prezydium policji pruskiej, zginął pierwszy w Poznaniu powstaniec wielkopolski - Franciszek Ratajczak. W latach 1927–1939 znajdowało się tu studio rozgłośni Polskiego Radia. Pod koniec XX wieku istniało w nim kasyno gry.
Idąc dalej prosto widzimy z daleka Okrąglak, były dom towarowy, obecnie mieszczą się tu biura. Był to pierwszy budynek wykonany z prefabrykatów. W środku miał trzy spirale schodów i bardzo długo był najczęściej odwiedzanym domem towarowym w Poznaniu.
Kierujemy się ulicą Fredry do Dzielnicy Cesarskiej, ciekawostką jest to, że cztery główne budynki są każdy w innym stylu architektonicznym. Jako pierwszy widzimy neogotycki Kościół Najświętszego Zbawiciela. Fundatorem był Fryderyk Wilhelm IV. Przy kościele znajduje się Głaz Piotra Majchrzaka zabitego w 1982 roku przez ZOMO w wieku 19 lat. Jest na nim inskrypcja "Jeśli ludzie zamilkną, kamienie wołać będą".
Zamek Cesarski jest to najmłodszy zamek w Europie, budowę rozpoczęto w 1905 roku. Został zbudowany dla ostatniego cesarza i króla Prus Wilhelma II. Przebudowano go potem dla Hitlera, urządzono mu nawet gabinet – wierną kopię tego w Berlinie, ale wódz Trzeciej Rzeszy nigdy do poznańskiego zamku nie zawitał. Budynek jest w stylu neoromańskim i jest w nim ponad 500 pomieszczeń.
Colegium Maius budynek w stylu neobarokowym, dawniej mieściła się tu Komisja Kolonizacyjna. a później Urząd Osadniczy likwidujący kolonie utworzone przez Komisję Kolonizacyjną. Następnie budynek jako Collegium Medicum przejął Uniwersytet Poznański. Na fasadzie znajduje się tablica upamiętniająca brawurową akcję poznańskich harcerzy, którzy w 1940 na kopule będącego wówczas siedzibą policji budynku wywiesili polską flagę.
Colegium Iuridicum budynek w stylu neorenesansowym, dawniej był tu bank Reiffeisen. Pozostałością tych czasów są istniejące nadal płaskorzeźby nad głównym wejściem od ul. Święty Marcin, przedstawiające motywy wiejskie: kury, kaczki, snopki siana i duży ul słomiany - Reiffeisen wywodzi się z dawnych kas rolniczych. Obecnie budynek należy do Uniwersytetu.
Budynek Teatru Wielkiego jest neoklasycystyczny. Pierwsze przedstawienie odbyło się w 1910 roku, był to Czarodziejski Flet. Pierwszym polskim spektaklem była w 1919 roku wystawiona Halka Moniuszki. Przy schodach rzeźba kobiety na lwie przedstawia lirykę, po drugiej stronie rzeźba mężczyzny z panterą przedstawia dramat. Fontanna przed budynkiem jest jego architektonicznym przedłużeniem.
Ulicą Kościuszki dojdziemy do Browaru. Od tej strony wejdziemy do nowej części i przejdziemy dalej do starej. Mieścił się tu słynny Browar Huggerów, a produkcja piwa dochodziła do 72 000 hektolitrów dziennie! Unikalny wygląd, galeria zawdzięcza właśnie tamtym czasom. Łączna powierzchnia całkowita to ok. 130 000 m². Budynek w 2005 roku został uznany (przez organizację ICSC) za najlepsze centrum handlowe średniej wielkości na świecie. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień.
Ulicą Półwiejską – deptakiem -dojdziemy do pomnika Starego Marycha poznańskiego pomnika legendarnej, fikcyjnej postaci Starego Marycha (typowego Poznaniaka posługującego się gwarą poznańską), stworzonej przez Juliusza Kubla na potrzeby poznańskiej rozgłośni Polskiego Radia. Słuchowiska czytał Marian Pogasz i to jego twarz posiada pomnikowy Stary Marych.
Wracamy na Stary Rynek. Na chodniku ulicy Wrocławskiej lub Szkolnej możemy obejrzeć tablice upamiętniające przebieg murów obronnych . Na terenie Starego Miasta wmurowano 17 takich tablic. Najbardziej znanym zachowanym fragmentem murów miejskich jest baszta narożna przy ul. Masztalarskiej i 23 Lutego. Z dziedzińca straży pożarnej przy ul. Wolnica zobaczyć można odkryty niedawno i częściowo zrekonstruowany fragment muru wewnętrznego, a także Basztę Katarzynek.
To główny szlak mojego
turystycznego bloga, znajdziecie tu ciekawe wycieczki z odrobiną historii
Wielkopolski, poznacie największe
atrakcje turystyczne w Poznaniu i okolicy, propozycje – co robić w weekend w
Poznaniu, szlaki rowerowe i piesze w Wielkopolsce, cuda natury i spacery po
mieście. Opisuję co ciekawego można zobaczyć podczas krótkich spacerów i
długich wycieczek śladami znanych osób z historii.
