Wycieczkę szlakiem Adama Mickiewicza rozpoczęłam wiosną zwiedzając północno - zachodnią Wielkopolskę, gdzie gościł w kilku dworkach oraz Poznań , gdzie Adam również był i gdzie są jego dwa pomniki. Teraz pora na część 3 czyli Muzeum A. Mickiewicza w Śmiełowie.
Mickiewicz w Śmiełowie spędził 3 tygodnie, chcąc przekroczyć nieopodal granice prusko-ruską i dotrzeć do powstania listopadowego. To w Śmiełowie spotkał Konstancję Łubieńską, siostrę pani domu Antoniny Gorzeńskiej. W muzeum jest pokój w którym mieszkał Adam, trzy jego oryginalne autografy, tłumaczenia jego dzieł na różne języki i wiele ciekawostek.
Mickiewicz będąc na spacerze z panią domu po burzy zobaczył wyrwany mały dąbek i go posadził, nazywali ten dąb - Dębem Mickiewicza. Kiedy w 1890 sprowadzono do Krakowa prochy poety z liści tego dębu zrobiono piękny wieniec. W 1924 burza powaliła to drzewo, a obrotny właściciel sprzedawał dębowe cegiełki jako pamiątkę. W 1931 postawiono obok pomnik i obok pomnika posadzono nowy dąbek i on rośnie do dzisiaj.
Przyjmuje się, że pierwowzorem kawiarki w Panu Tadeuszu była postać autentycznej osoby zajmującej się w Śmiełowie parzeniem kawy. Na zdjęciu pokój - kawiarnia.
Po wygaśnięciu rodu Gorzeńskich w 1887, zadłużony majątek kupił Franciszek Chełkowski. Chełkowscy zmodernizowali gospodarstwo, a w samym pałacu urządzili kolekcję pamiątek związanych z Mickiewiczem i jego pobytem w Śmiełowie. Prowadzili "dom otwarty" który, aż do wybuchu wojny przyciągał wiele wybitnych postaci ze świata kultury i polityki. Śmiełów odwiedzali między innymi, Henryk Sienkiewicz, Ignacy Paderewski, Wojciech Kossak, Ludomir Różycki i Władysław Tatarkiewicz. Sienkiewicz mieszkał w pokoju sąsiadującym z pokojem Adama Mickiewicza.
W takim miejscu nie mogło zabraknąć ogródka Zosi, jest w parku, pełen kwitnących kwiatów i latających motyli. Pośrodku ogródka figurka Zosi.
Jadąc z Żerkowa do Śmiełowa można zatrzymać się w punkcie widokowym. Niestety rośnie tu wysoka kukurydza i trzeba wejść na ławki, aby coś zobaczyć.
Za punktem widokowym jest Brzostków, zobaczymy tutaj klasycystyczny dwór Ponińskich z końca XVIII stulecia (niedostępny do zwiedzania, ale widoczny z drogi),a obok zabytkowy, obronny, obasztowany spichlerz z 1830 roku zbudowany w stylu neogotyckim. Spichlerz stoi na prywatnej działce, można go więc obejrzeć jedynie z drogi. Spichrz w Brzostkowie jest jedynym tego rodzaju obiektem w Polsce utrzymanym we wczesnej, romantycznej konwencji „castellated” (zamkowej obronnej).
W Brzostkowie, na wzgórzu zachwyca, przepiękny niezwykły kościół z I połowy XIX wieku pod wezwaniem Jana Chrzciciela - przepięknie położony, widoczny ze wzgórza widokowego od strony Żerkowa.
2 km za Brzostkowem są Raszewy i okazały pałac w stylu eklektycznym wybudowany w 1890 dla hrabiego Michała Czarneckiego. Antoni Poniński w 1798 sprzedał majątek żonie Antoniego Czarneckiego, Barbarze z Kwileckich, i od tej chwili aż do 1939 wieś znajdowała się w rękach tej rodziny. Czarneccy w 1892 założyli tu stadninę koni, które odnosiły spore sukcesy na krajowych i zagranicznych torach. Rodzina wydała dwóch senatorów I RP, trzech kawalerów Orła Białego i siedemnastu kawalerów orderu Virtuti Militari.
Wracając ze Śmiełowa można skorzystać z przeprawy promowej przez Wartę w okolicy Pogorzelicy. Krótki rejs ale bardzo przyjemny. W całym Żerkowsko-Czeszewskim Parku Krajobrazowym nie ma ani jednego mostu przez Wartę.
Pałac w Mikuszewie został wybudowany około 1890, wówczas to właścicielem pobliskich dóbr był książę Sachsen-Meningen. Obecnie znajduje się tu Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży. Przed pałacem jest staw a wokół park.
Kolegiata w Środzie Wielkopolskiej to gotycki kościół z początku XV wieku. Rozbudowany na przełomie XV/XVI wieku przez dobudowanie naw bocznych i podwyższenie wieży. W połowie XVI wieku zwieńczono wieżę attyką renesansową.
Przed kolegiatą pomnik ks. Augustyna Szamarzewskiego. Był wikarym w Środzie Wlkp i zaangażował się w tworzenie spółdzielczości kredytowo-oszczędnościowej. W latach walki Prusaków z Kościołem występował przeciwko zaborcy, za co był więziony w twierdzy w Kłodzku. W 1872 spółki działające pod jego kierunkiem połączyły się z założonym przez niego Związkiem Spółek Zarobkowych i Gospodarczych a on stał się ich patronem.
Filmik z wycieczki można obejrzeć tutaj
Mapka wycieczki
Pozostałe zdjęcia z wycieczki
![]() |
Dworek w Brzostkowie |
![]() |
Pałac w Raszewach od strony ogrodu. |
![]() |
wpis w księdze chrztów- Adam jako chrzestny |