24w. Szlakiem do masonów w Dobrzycy k. Jarocina

Według historyków założenie pałacowo – parkowe w Dobrzycy jest pomnikiem idei wolnomularskich. Ze zbiorami bibliotecznymi masoników w Ciążeniu byłby to największy w kraju zbiór pamiątek po tym ruchu. W pałacu mieści się Muzeum Ziemiaństwa i jest wystawa wolnomularstwa. Papież Klemens XIII zabronił katolikom przynależności do lóż, ze względu na ich metafizykę i relatywizm moralny.

Pałac w Dobrzycy wybudowany został na planie masońskiej węgielnicy ok. 1799 przez czołowego architekta epoki klasycyzmu, twórcy między innymi pałacu w Śmiełowie i pałacu w Lubostroniu, Stanisława Zawadzkiego dla adiutanta i szefa kancelarii wojskowej króla Stanisława Augusta, generała Augustyna Gorzeńskiego, kuzyna w 11 pokoleniu Hieronima Gorzeńskiego ze Śmiełowa. Gorzeński jak i Zawadzki, a także obydwaj Smuglewiczowie, twórcy fresków wewnątrz pałacu, byli masonami.

Augustyn Gorzeński nie miał predyspozycji do wojska i odkupił od gen. Jana Komarzewskiego patent generalski z szefostwem
regimentu. Na zdjęciu miejsce spotkań loży masońskiej - Pantenon w ogrodzie. Twórcą tradycji masońskiej w Dobrzycy był hrabia Zygmunt Czarnecki, hobbysta i kolekcjoner masoników, który w latach siedemdziesiątych XIX wieku zaczął szeroko opowiadać o planach i działaniach gen. Augustyna Gorzeńskiego. Inne zamki miały swoje duchy, Dobrzyca miała masonów.

Na trasie przed Dobrzycą jest Brodowo. Było ono majętnością rycerską i należało do znanego w Wielkopolsce rodu Szołdrskich. Od początku do poł. XIX w. właścicielem Brodowa był hrabia Wiktor Szołdrski m.in. honorowy członek Średzkiego Bractwa Kurkowego. W 1908 właścicielami została rodzina Wize.

Pałac w Jarocinie zbudowano ok. 1865 na zlecenie Władysława Radolińskiego. Jego syn Hugo został marszałkiem dworu cesarza Wilhelma, otrzymał tytuł księcia i zmienił nazwisko na von Radolin. Będąc już na emeryturze, rozbudował jarociński pałac.

Majątek w Tarcach kupiła w 1866 właścicielka Śmiełowa Antonina Gorzeńska dla swojego syna Stanisława, który w 1871 wystawił tu wspaniały pałac w stylu neorenesansu francuskiego. Pałac zaprojektował Stanisław Hebanowski - poznański architekt, który jest autorem projektu Teatru Polskiego w Poznaniu. Gorzeńscy herbu Nałęcz byli właścicielami posiadłości do 1926, kiedy bezpotomnie zmarł Zbigniew Gorzeński - syn Stanisława.

Na terenie parku w Witaszycach znajdują się obecnie dwa budynki „stary dwór” z drugiej połowy XVIII wieku oraz neobarokowy pałac z roku 1899. Dwór późnobarokowy pamięta jeszcze Wielkopolskę przedrozbiorową i został prawdopodobnie wybudowany przez Franciszka Gorzeńskiego, który był wujkiem Augustyna Gorzeńskiego. Podzielił on majątek i przekazał swoim synom: Tymoteuszowi, Tomaszowi, Makaremu, Feliksowi i Niceforowi.

Właściciel założył w starym dworku Muzeum Dwóch Imperiów. Na parterze są pamiątki Wojen Napoleońskich. Ciekawostką są tutaj: maska pośmiertna Napoleona i jego włos. A w piwnicy dworku są eksponaty z Gwiezdnych Wojen. Bilety są dość drogie bo 15 zł.

W 1908 majątek w Orlej kupił Ferdynand Heising. Majątek pozostał w posiadaniu tej rodziny do końca II Wojny Światowej. Orla należy do najstarszych osad na Ziemi Koźmińskiej. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1251.

Eklektyczny pałac w Koźminie Wielkopolskim został zbudowany na przełomie XIX/XX wieku z inicjatywy Artura Hilzheimera, który był właścicielem majątku do 1904, później majątek przejęła pruska Komisja Kolonizacyjna, która przekazała pałac Niemieckiemu Towarzystwu Szkół Rolniczych.

Budowę murowanego zamku Orla w Koźminie Wlkp rozpoczął prawdopodobnie w drugiej połowie XIV wieku Bartosz Wezenberg z Odolanowa, wojewoda poznański, który otrzymał Koźmin od Kazimierza Wielkiego jako sukcesor skazanego na śmierć głodową za zdradę Maćko Borkowicza. W 1471 zamek przeszedł na własność Bartłomieja z Iwanowic, którego ród przyjął nazwisko Koźmińskich. Na początku XVI wieku Maciej Koźmiński sprzedał swe dobra Łukaszowi Górce.

W XVII w, nowy właściciel zamku Stanisław Przyjemski rozbudował zamek i zlikwidował otaczające go mokradła. Gościł tu króla Zygmunta III i jego syna Władysława. Za czasów Piotra Sapiehy, znany z nienawiści do Moskali, spowodował ich najazd na zamek i totalne splądrowanie dóbr. Od tego momentu już zamek nie zyskał swego blasku.

Obraz Matki Bożej Pocieszenia w Borku Wlkp na Zdzieżu słynący z cudów nie tylko w Wielkopolsce, ale i w całej Polsce zalicza się do najzacniejszych i najstarszych cudownych wizerunków Matki Bożej. Uznany został oficjalnie za cudowny w 1619 r.

Góra należała do Szołdrskich. Ci ostatni swój majątek stracili po powstaniu listopadowym na rzecz rządu pruskiego, który sprzedał wieś w 1835 roku Eduardowi von Mollard. Wraz z wygaśnięciem męskiej linii Mollardów - poprzez ożenek - przejęli Górę wraz z majętnością Fischerowie.

Obok pałacu za stawem jest kościół, który w 1830 roku ufundował Wiktor Szołdrski.

Filmik z wycieczki można obejrzeć tutaj

Niedostępne pałace na trasie: Borzęciczki, Zimnowoda, Rusko,

Mapka wycieczki

Pozostałe zdjęcia z wycieczki

Najgrubszy platan w Wielkopolsce w parku w Dobrzycy. Ma 35 m wysokości, obwód 1165 cm. Legenda głosi, że został posadzony przez Augustyna Gorzeńskiego z trzech zrośniętych siewek z okazji uchwalenia Konstytucji 3 maja. Wg przeprowadzonych badań szacuje się jego wiek na 280 lat.